کارت گرافیک چیست؟

کارت گرافیک از جمله قطعات سخت افزاری بسیار مهم در کامپیوتر است. در عصر نوین تکنولوژی که به گرافیک توجه زیادی می شود از کارت گرافیک در جهت های متفاوتی همچون گیمینگ، طراحی، رندینگ و حتی ماینینگ نیز استفاده می کنند. تمامی کارت گرافیک های موجود در بازار توسط دو شرکت غول آسای انویدیا (Nvidia) و AMD تولید می شوند و برندهای زیر مجموعه نیز تولید دوباره آنها را در جهت بهبود و ارتقای قدرت در دستور کار خود قرار می دهند که شما می توانید نسبت به نوع عملکرد و خواسته خود نسبت به خرید کارت گرافیک با طراحی مدنظر اقدام کنید. البته به تازگی شرکت اینتل نیز در نظر دارد که فعالیت خود را در زمینه کارت گرافیک کامپیوتر شروع کند و در آینده نزدیک از محصول جدید خود رونمایی می کند. کارت گرافیک دارای بخش های مختلفی است که در مقاله کارت گرافیک چیست سعی داریم تا به تمامی جنبه ها و جوانب آن بپردازیم و شما را با کارایی و عملکرد آنها آشنا سازیم.

کارت گرافیک چیست؟

کارت گرافیک یک قطعه سخت افزاری است که ماموریت رندر کردن داده های گرافیکی با بالاترین کیفیت بر روی نمایشگرها را بر عهده دارد. به عبارتی دیگر کارت گرافیک یک کارت توسعه برای کامپیوترها است که وظیفه ارائه و نمایش تصاویر را بر روی نمایشگرها بر عهده دارند.

این قطعه سخت افزاری با نام اختصاری GPU نیز شناخته می شود و در واقع وظیفه کارت گرافیک پردازش بخشی از داده ها در جهت تسهیل پردازشگر مرکزی کامپیوتر و یا هر دیوایس دیگری است. کارت های گرافیکی برای پردازش بخشی از داده ها، به یک پردازنده اختصاصی مجهز شده اند که وظیفه پردازش محاسبات نرم افزارهایی همچون OpenGL و DirectX را برعهده دارند و کمک می کنند تا بخش بزرگی از پردازش داده ها برای پردازشگر مرکزی کاهش پیدا کند و در مقابل نیز، کامپیوتر عملکرد و سرعت بهتری را داشته باشد.

انواع کارت گرافیک موجود در بازار

کارت گرافیک در مدل های مختلفی تولید و عرضه می شود اما عموما کارت های گرافیکی تا به امروز در دو نوع مستقل و یکپارچه تولید شده اند که در ادامه هر یک از کارایی و عملکرد آنها را تشریح خواهیم کرد. کارت گرافیک های رفرنس که امروزه طرفداران زیادی دارد در اصل توسط دو شرکت AMD و انویدیا تولید می شود و شرکت هایی همچون ایسوس، گیگابایت، MSI، گینوارد، پالت و زوتک کارت گرافیک های خود را بر اساس تراشه های دو شرکت مبدا طراحی می کنند. برندهای مذکور به عنوان معتبرترین شرکت های تولید کننده پردازنده گرافیکی فعالیت می کنند و امروزه کارت گرافیک ایسوس، MSI، گیگابایت و گینوارد در میان کاربران مخصوصا گیمرها جزو محبوب ترین و پرطرفدارترین ها هستند.

کارت گرافیک مستقل (dedicated)، نصب آسان

یکی از بهترین کارت های گرافیکی که می توان برای سیستم و کامپیوتر خود تعبیه کرد، کارت گرافیک مستقل است که با نام های Discret و Inivialdual نیز شناخته می شوند. کارت گرافیک مستقل، بر روی یک قطعه جداگانه از مادربرد طراحی می شود که از قدرت بسیار بالایی برخوردار هستند به طوریکه نیازهای گیمرها و ادیتورهای حرفه ای تنها با این نوع از کارت گرافیک برآورده خواهد شد.

یکی از ویژگی های بسیار مهم این نوع از کارت گرافیک ها، قابلیت ارتقا است که هر زمان نیاز باشد، مخاطبان بتوانند بدون صرف هزینه های اضافی و تنها با خرید یک کارت گرافیک قدرتمندتر بتوانند کیفیت و قدرت سیستم خود را ارتقا و بهبود بخشند. به عنوان مثال شما می توانید کارت قدیمی سیستم خود را با یک کارت جدیدتر مثلا کارت گرافیک RTX 3060 و یا مدل های بالاتر جایگزین کنید و سیستم خود را برای عملکرد بهتر در بازی ارتقاء دهید. Nvidia و AMD بزرگترین شرکت هایی هستند که در این زمینه نیز فعالیت می کنند و بزرگترین و معتبرترین شرکت های تولید کننده کارت گرافیک در جهان به شمار می روند.

کارت گرافیک یکپارچه (Integrated)، جمع و جور و ارزان قیمت

کارت گرافیک یکپارچه نوعی دیگر از کارت های گرافیکی است که به صورت مجتمع بر روی مادربرد نصب می شود. این نوع از کارت های گرافیکی برای کاربرهایی که استفاده های معمولی را از کامپیوترهای خود دارند جوابگو است؛ تماشای فیلم، اجرای بازی های معمولی و گرافیک پایین و استفاده از نرم افزارهای نه چندان قدرتمند می تواند مناسب باشد. یکی دیگر از ویژگی های این کارت گرافیک، آشغال کردن فضای بسیار کم و مصرف پایین برق است که می تواند مورد توجه مخاطبان باشد. مقرون به صرفه بودن نیز یکی دیگر از ویژگی های کارت گرافیک مجتمع است که در کنار سایر ویژگی هایی که دارد، برای مخاطبانی که به دنبال اسمبل کردن یک سیستم ارزان قیمت هستند، می تواند مناسب باشد.

ارتقاء سیستم با کارت گرافیک اکسترنال

آخرین نوع کارت گرافیک که می توان آن را معرفی کرد، کارت گرافیک اکسترنال است. این نوع از کارت گرافیک ها می توانند به لپ تاپ ها و کامپیوترها به صورت خارجی متصل شوند و پردازش داده های گرافیکی را بر عهده بگیرند. این مدل برای مواقعی که نمی توانید کل سیستم را ارتقاء دهید و با کمبود کارت گرافیک مواجه هستید بسیار کاربردی است و شما می توانید با تهیه یک کارت گرافیک اکسترنال پیکربندی گرافیکی سیستم خود را ارتقاء دهید.

کارت گرافیک رفرنس چیست؟

رفرنس یکی دیگر از بخش های مهم کارت گرافیک است که اهمیت آگاهی از آن را در هنگام خرید کارت گرافیک متوجه خواهید شد. در هنگام خرید کارت گرافیک با نام برندهای مختلف و متعددی روبرو می شوید که شاید ذهنیت شما را در انتخاب GPU دچار چالش کند.

رفرنس به کارت گرافیک هایی گفته می شود که توسط دو شرکت nVIDIA و AMD تولید می شوند و توسط دیگر برندها نظیر ASUS, XFX, MSI, GIGABYTE, Palit و سایر بسط و توسعه داده می شوند. به عبارتی دیگر شرکت انویدیا مدل RTX 3090 را تولید می کند و برند Palit نیز به تعداد فن های خنک کننده می افزاید و سایر بخش های کارت گرافیک را نیز ارتقا می دهد و در نهایت با یک طراحی مجدد، مدل RTX 3090 را عرضه بازار خواهد کرد. شرکت های تولید کننده کارت گرافیک سعی می کنند با ارتقاء سخت افزاری عملکرد آن را افزایش دهند و در نهایت شما بهترین کارت گرافیک برای ماینینگ و یا برای بازی را تهیه کنید.

بهترین کارت گرافیک برای بازی

انتخاب بهترین کارت گرافیک، هم می تواند بسیار آسان و هم نسبتا پیچیده باشد. اگر بخواهیم صرفا یک مدل را از نظر فنی معرفی کنیم، به شکل بسیار ساده و راحت می توان قوی ترین مدل که توسط شرکت nVIDIA و AMD تولید شده را معرفی کرد. اما در واقع برای انتخاب بهترین کارت گرافیک لازم است که بدانید آن را برای انجام چه کاری می خواهید و پس از تعیین نیاز خود، در جستجوی بهترین کارت گرافیک باشید. اگر کارت گرافیک را برای گیم می خواهید و در تهیه آن دچار سردرگمی شده اید پیشنهاد می کنیم مقاله بهترین کارت گرافیک برای بازی را مطالعه کنید و با بهترین مدل های موجود در بازار آشنا شوید.

آشنایی با بخش های مختلف کارت گرافیک

کارت گرافیک دارای بخش های مختلفی است که آشنایی با آنها می تواند شما مخاطبان را در انتخاب و خرید کارت های گرافیکی آگاه تر سازد. در ادامه اجزای مختلف کارت گرافیک همچون GPU، ویدیو رم VRAM، برد مدار چاپی، پورت های خروجی و سایر بخش را معرفی و در مورد آنها به طور کامل توضیح خواهیم داد.

GPU چیست؟ و کاربرد آن در کارت گرافیک چیست؟

کارت های گرافیک هایی که امروزه وارد و عرضه بازار می شوند، دارای پردازنده های اختصاصی هستند. کلمه متشکل از سه حروف GPU مخفف کلمات Graphic Processor Unit است که به معنی واحد پردازشگر گرافیکی یا همان مغز کارت گرافیک است. GPU همانطور که در پارگراف های بالاتر نیز اشاره شده بخش مهمی از عملیات پردازشی داده ها را انجام می دهد که در واقع کمک شایانی به پردازنده مرکزی خواهد کرد. GPU با نام های VPU، Video Card، Display Card، Graphic board، Graphic Ada نیز شناخته می شود.

ویدیو رم VRAM

VRAM یا همان ویدیو رم چیست و چه کاربردی دارد؟ ویدیو رم یک حافظه مخصوص ذخیره سازی داده های گرافیکی است که کارت گرافیک در جهت دسترسی و ذخیره سازی داده گرافیکی از آن بهره می برد. ویدیو رم یکی از تاثیر گذارترین قسمت های اجرای بازی است که هرچه مقدار آن بیشتر باشد، نتیجه آن، گرافیک و نمایش بهتر خواهد بود. امروزه در اکثریت کارت گرافیک های جدید و رده بالا و حتی بهترین کارت گرافیک میانرده نیز از حافظه 8 گیگابایت و از فرمت GDDR6 استفاده می شود که قدرتمندترین VRAM در کنار HBM شناخته می شود.

برد مدار چاپی PCB

PCB مخفف کلمات Printed circuit board است که تمامی قطعات کارت گرافیک بر روی این مدار چاپی قرار می گیرند. جنس برد مدار چاپی تاثیر بسزایی در کیفیت کار کارت گرافیک و همچنین در طول عمر مفید آن نیز می تواند تاثیر داشته باشد و در واقع یکی از حیاتی ترین اجزای موجود در کارت گرافیک است.

پورت های خروجی کارت گرافیگ

کارت گرافیک برای اینکه داده های گرافیکی پردازش شده را به نمایش درآورد و آن را به نمایشگر برساند، نیاز به یک عدد کابل است که با اتصال آن به پورت کارت گرافیک، داده های پردازش شده را در نمایشگر نمایش دهد. در کارت گرافیک پورت های مختلفی تعبیه شده است که از مهم ترین آنها HDMI و DVI است که می تواند یک نمایش بدون نقص و باکیفیت را ارائه کند.

پورت VGA نیز که امروزه به سبب نمایشگرهای حرفه ای که تولید شده اند، کمتر مورد استفاده قرار می گیرند و از همان کابل HDMI برای نمایش محتواها و داده های خود استفاده می کنند اما در صورتی که نمایشگر شما مجهز به پورت HDMI یا DVI نباشد، ترجیحا از پورت VGA استفاده کنید که البته یک نمایش معمولی را ارائه می دهد.

Display Port نیز جدیدترین درگاه ورودی است که برای کارت گرافیک تعبیه شده است. این پورت از قابلیت پشتیبانی کیفیت تصویر 8K برخوردار است که نمایشگرهای نسل جدید را ساپورت می کند و می تواند برای گیمرها بهترین پورت اتصالی باشد.

مدار تنظیم کننده ولتاژ VRM

یکی دیگر از بخش های بسیار مهم در کارت گرافیک، VRM است که وظیفه برق رسانی به سایر بخش های کارت گرافیک را بر عهده دارد. VRM مخفف Voltage Regulator Module است و به معنی مدار تنظیم کننده ولتاژ است که میزان قدرت آن اثر گذاری چشم گیری را در عمر و ماندگاری کارت گرافیک خواهد داشت.

کاربرد خنک کننده در کارت گرافیک

برای طولانی تر شدن عمر قطعات یک سیستم، نیاز به یک سیستم خنک کننده قدرتمند است تا بتواند قطعات را در دمای مناسب نگهداری کند. کارت گرافیک نیز یکی از بخش های بسیار مهم در یک سیستم به شمار می رود که باید به طور ویژه ای از آن مراقبت کرد. همه می دانیم که خنک سازی قطعات کامپیوتر یا دیوایس دیگری می تواند بسیار مشکل ساز باشد اما قطع به یقین انجام این کار می تواند به عمر و ماندگاری قطعات کمک کند.

به همین منظور شرکت های AMD و nVIDIA برای کارت های گرافیک خود یک سیستم خنک کننده را در نظر گرفته اند تا کارت گرافیک در هنگام فعالیت، در دمای معمولی به فعالیت خود ادامه دهد و از طرفی نیز عمر و ماندگاری قطعات به کار گرفته شده در کارت گرافیک را افزایش دهد.

فن های خنک کننده

فن ها به پروانه های فلزی یا بعضا پلاستیکی گفته می شود که بر روی کارت گرافیک تعبیه می شوند که به روند خنک سازی کارت گرافیک کمک شایانی می کنند. برندهای ثالث یکی از مهم ترین کارهایی که انجام می دهند افزودن و ایجاد فن های خنک کننده است تا کارت گرافیک را در دمای استاندارد نگهداری کنند چرا که کرات گرافیک در زمانی می تواند بهترین عملکرد را داشته باشد که از دمای استاندارد و مطلوبی برخوردار باشد.

هیتک سینک

یکی دیگر از مواردی که به عملکرد خنک سازی کارت گرافیک کمک می کند، هیت سینک است. هیت سینک یک قطعه آلومینیومی یا مسی است که از رسانایی بالایی برای جذب گرما برخوردار بوده و همانند پره‌های یک رادیاتور طراحی شده است و وظیفه دفع گرما از قطعات را برعهده دارد.

برندهای معتبر کارت گرافیک

همانطور که در پاراگراف های بالاتر، چند باره به برندهای معتبر در این زمینه اشاره داشته‌ایم، شرکت های nVIDIA و AMD معتبرترین برندهای فعال در این زمینه هستند که فعالیت می کنند. تمامی کارت های گرافیکی که از سراسر دنیا عرضه بازار می شوند، توسط این دو برند طراحی و تولید می شوند و شرکت انویدیا نیز مدل های خود را با نام GEFORCE و برند AMD نیز با نام ATI تولید می کنند.

اما در این میان برندهای ثالث هم فعالیت می کنند که در بخش کارت گرافیک رفرنس به آن پرداختیم. این برندها که شامل ایسوس، گیگابایت، MSI، ASRock، XFX، Palit، Gainward، Sapphire و سایر برندهای دیگر است. فعالیت این برندها بدین گونه است که مدل های تولید شده از سوی دو شرکت AMD و انویدیا را مجددا طراحی می کنند و آنها را به نوعی تقویت و ارتقا می دهند. برای شناخت بیشتر در مورد این شرکت ها پیشنهاد می کنیم مقاله بهترین برند کارت گرافیک را مطالعه کنید.

سوالات متداول

خروجی های کارت گرافیک به چه صورت هستند؟

کارت گرافیک برای نمایش داده های گرافیکی پردازش شده نیاز به خروجی و اتصال کابل دارد. پورت های تعبیه شده می تواند کارت های گرافیکی متناوب باشد اما چهار خروجی که در اکثریت کارت های گرافیکی یکسان هستند شامل HDMI, VGA, DCI و Display PORT است که کیفیت در آنها نیز می تواند متفاوت باشد. (در پاراگراف پورت های کارت گرافیک توضیح داده شده)

RAM در کارت گرافیک چه کاری انجام می دهد؟

رم در کامیپوترها و دیوایس های مختلف از نقش بسیار مهم و حیاتی برخوردار هستند. در کارت های گرافیکی نیز GPU برای اینکه بتواند داده های پردازش شده خود را اجرا کند نیاز به رم دارد. یکی دیگر از راه های شناخت نقش رم در کارت گرافیک، حافظه آن است برای مثال کارت گرافیک 4 گیگابایت منظور از همان حافظه رم است.

FPS چیست؟

FPS مخفف سه کلمه Frame Per Second است که به معنی فریم بر ثانیه است. تمامی بازی ها، فیلم ها و سایر محتوای ویدیویی از مجموعه ای از عکس ها ساخته شده اند که به صورت پیوسته و سریع نمایش داده می شوند. مقصود از FPS نیز نرخ فریم بر ثانیه است که میزان نمایش فریم ها در یک ثانیه را به ما نشان می دهد. برای مثال برای اجرای بازی ها هر قدر که نمایش فریم در یک ثانیه بیشتر باشد در نهایت نیز اجرای روان تر و مطلوب تری را خواهید داشت. FPS لازم برای اجرای روان بازی ها می تواند 60 فریم بر ثانیه و یا 100 فریم بر ثانیه باشد که برای اجرای بازی ها بسیار عالی خواهد بود.

چند کارت گرافیک را می توان بر روی یک مادر بورد نصب کرد؟

حداکثر کارت های گرافیکی که می توان بر روی یک مادر بورد نصب کرد، 4 کارت گرافیک است که مخاطبان می توانند به طور همزمان این تعداد از کارت گرافیک را بر روی مادر بورد و سیستم خود بست.

کارت گرافیک در چه اسلات هایی قابل نصب هستند؟

کارت گرافیک را می توان در سه اسلات PCI، AGP و PCI Express نصب کرد که جدیدترین و رایج ترین آنها PCI Express است.

کارت گرافیک چند نوع کلی دارند؟

کارت گرافیک مستقل و پیوسته دو نوع کارت گرافیک رایج است که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند اما در کنار این دو نوع کارت گرافیک، اکسترنال یکی دیگر از کارت گرافیک هایی است که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.