مادربرد یا Motherboard، برد اصلی مدار چاپی در سیستم است که تمامی قطعات کامپیوتر به آن وصل می شوند. Motherboard معمولا دارای زیر سیستم های مهمی همچون CPU، چیپست، رابط های خروجی، ورودی و کنترل کننده های حافظه است که در عملکرد درست مادربر مهم هستند. به همین دلیل توصیه می شود در هنگام خرید مادربرد به اجزای آن و همچنین قطعاتی که پشتیبانی می کند توجه کنید و با توجه به کسب و کار خود مدل مناسب را انتخاب کنید.
در ادامه مقاله مادربرد چیست و چگونه کار می کند؟ قصد داریم در مورد اینکه مادربرد چیست و انواع آن بر اساس کارکرد، تاریخچه آن و همچنین اجزای برد اصلی بیشتر توضیح دهیم و در آخر نیز در مورد کاربرد مادربرد صحبت خواهیم کرد.
تاریخچه مادربرد، اولین مادربرد چه زمانی معرفی شد؟
قبل از اختراع ریز پردازنده، کامپیوترها از چندین برد مدار چاپی در یک جعبه کارتنی تشکیل می شدند که توسط یک صفحه با شکاف هایی برای اتصال سیم به هم متصل می شدند. سرانجام در سال 1981 شرکت IBM اولین مادربرد خود را معرفی کرد و آن را برد مسطح نامید که قطعاتی همچون CPU و حافظه رم را در بر می گرفت و حتی دارای خروجی صدا، صفحه کلید و نوار کاست نیز بود. بعدها و در سال 1995 اینتل فرم فاکتور ATX که شکل امروزه مادربرد است را معرفی کرد که امروزه نیز بیشتر مدل ها از مادربرد گیمینگ گرفته تا معمولی با این فرم فاکتور طراحی می شوند.
مادربرد چیست و انواع آن
در واقع مادربرد پل ارتباطی بین سایر اجزای کامپیوتر است که تمامی قطعات را در یک نقطه به هم وصل می کند و به آنها اجازه می دهد تا با هم ارتباط داشته باشند. به عنوان مثال CPU به صورت مستقیم با هیچ قطعه دیگری ارتباط ندارد اما با استفاده از مادربرد می تواند با اجزای دیگری مانند RAM و یا GPU تعامل داشته باشد. با روشن شدن کامپیوتر، منبع تغذیه برق مورد نیاز مادربرد را تامین می کند و از این طریق درگاه ارتباطی بین سایر اجزای سیستم نیز باز می شود و داده ها از طریق این گذرگاه منطقل می شوند.
مادربرد بسته به نوع کارایی و اندازه در انواع مختلفی تولید و عرضه می شود. از زمان معرفی اولین مادربرد تا به امروز نسخه های مختلفی از آن تولید شده اما با توجه به فرم فاکتور ATX که توسط اینتل ارائه شد از نظر اندازه، مادربرد در 4 فورم فاکتور ATX – Micro ATX – Mini ATX و EATX در بازار موجود است.
با توجه به نوع عملکرد نیز می توان مادربرد را به دو نوع گیمینگ و ماینینگ تقسیم کرد. تولید کنندگان مادربرد با توجه به نیاز گیمرها سعی می کنند تا با به کارگیری جدیدترین فناوری ها، بهترین مادربرد گیمینگ را به کاربران ارائه دهند تا بالاترین سطح عملکرد و کارایی را در گیم داشته باشند.
در چند سال گذشته ارزهای دیجیتال رشد قابل توجهی پیدا کرده اند که باعث شده تا کاربران بیشتر به آن روی آورند. به همین دلیل نیز تولید کنندگان قطعات کامپیوتر با توجه به نیاز کاربران، مدل های زیادی از مادربرد ماینینگ را تولید و روانه بازار کرده و فعالیت خود را در این زمینه به حداکثر رسانده اند. در این میان برخی از تولید کنندگان با ارائه بهترین محصولات بازار تا حدودی توانسته اند نیاز کاربران را برطرف کنند و بهترین مادربرد ماینینگ مورد انتظار آنها را که میزان سوددهی بیشتری داشته باشد را تولید و در اختیار کاربران قرار دهند.
اجزای مادربر و عملکرد آنها
قطعات سخت افزاری با استفاده از مادربرد با هم تعامل برقرار می کنند که برخی از آنها بر روی مادربرد نصب می شود و برخی دیگر نیز با استفاده از رابط های ورودی و خروجی با برد اصلی ارتباط دارند. قطعاتی که به صورت مستقیم به برد اصلی وصل هستند اصلی ترین اجزای مادربرد شناخته می شوند و عملکرد آنها در نوع کارکرد مادربرد مهم بوده به طوری که می توان گفت شناخت این اجزا مهم ترین بحث در راهنمای خرید مادربرد برای کاربران است. در ادامه قصد داریم تا اجزای اصلی مادربرد را معرفی و توضیحات لازم در مورد آنها را ارائه دهیم.
سوکت CPU، محل نصب پردازنده مرکزی در سیستم
CPU یا پردازنده مرکزی بخش اصلی در هر سیستم است که تمامی عملیات محاسباتی در کامپیوتر توسط آن انجام می شود. CPU در اندازه و اشکال مختلفی تولید می شود و با استفاده از سوکت پردازنده بر روی مادربرد نصب می شود که در هر برد یک یا دو سوکت برای پردازنده اصلی در نظر گرفته شده است. برخی فروشندگان قطعات کامپیوتر، CPU و مادربرد را با هم و یک جا ارائه می دهند که مفهوم باندل مادربرد را در بر می گیرد، حال اینکه مزایای باندل مادربرد چیست؟ می توان به کاربر و همچنین سیاست فروش باز گردد.
اسلات های PCI، شکاف هایی برای نصب کارت های سخت افزاری
PCI یک گذرگاه موازی با سرعت بالا بر روی مادربرد است که برای اتصال سخت افزار استفاده می شود. اسلات PCI برای نصب کارت های صدا، شبکه، مودم، تلویزیون و آداپتورهای هارد دیسک استفاده می شود که با استانداردهای مختلفی تولید شده وتا قبل از معرفی PCI Express بهترین رابط برای کارت گرافیک بود.
اسلات های PCI Express که یک استاندارد سریالی است برای اتصال کارت گرافیک، SSD، هارد دیسک و WI-FI مورد استفاده قرار می گیرد. تا به امروز نسخه های مختلفی از PCIe معرفی شده که در جدیدترین آنها بهترین کارت ها را پشتیبانی می کنند و بهترین کارت گرافیک ماینینگ را می توانید بر روی آن نصب کنید.
اسلات های RAM با قابلیت نصب چندین رم
RAM یک حافظه فرار با دسترسی تصادفی است که با استفاده از اسلات های مخصوص با نام اسلات RAM بر روی مادربرد سوار می شود. در هر مادربرد بسته به نوع عملکرد آن چندین اسلات رم تعبیه قرار دارد که در مدل های جدید معمولا بیش از چهار اسلات است و شما می توانید همزمان چندین حافظه رم را به صورت همزمان بر روی مادربرد نصب کنید.
BIOS، سفت افزار و رابط بین نرم افزار و سخت افزار
BIOS نرم افزاری است که در سخت افزار یکپارچه شده و بر روی یک تراشه کوچک در کامپیوتر ذخیره می شود. بایوس رابط بین سیستم عامل و اجزای سخت افزاری کامپیوتر نظیر هارد، صفحه کلید، ماوس است که همیشه از قبل نصب شده و همزمان با روشن شدن سیستم شروع به کار می کند. سیستم عامل بایوس همیشه از قبل بر روی تراشه نصب می شود و اولین نرم افزاری است که هنگام روشن شدن کامپیوتر اجرا می شود.
پورت های I/O، رابطی بین CPU و دستگاه های جانبی
پورت I/O سوکتی است که با استفاده از یک رابط سخت افزاری CPU را به دستگاه های جانبی متصل می کند و برای انتقال داده بین آنها استفاده می شود. این سوکت که کابل به آن وصل می شود دارای کانکتورهای مختلفی است که دستگاه های جانبی را می توانید با استفاده از درگاه مخصوص خود به آن وصل کنید.
کاربرد مادربرد در کامپیوتر چیست؟
مادربرد اصلی ترین قطعه در کامپیوتر است که بدون آن هیچ یک از قطعات دیگر قابل استفاده نیستند. در واقعmotherboard رابطی بین سایر اجزای کامپیوتر است که تعامل بین آنها را برقرار می کند و به قطعات دیگر کمک می کند تا با استفاده از گذرگاه های داده با هم ارتباط برقرار کنند، بنابراین می توان گفت مادربرد عضو حیاتی در کامپیوتر است که عملکرد آن ارتباط مستقیمی با نوع عملکرد سایر قطعات دارد.
کاربرد مادربرد با سایر قطعات متفاوت است و انتخاب آن نیز به مراتب سخت تر از سایر اجزای کامپیوتر به نظر می رسد. به این دلیل که عملکرد مادربرد بر روی سایر قطعات نیز تاثیر گذار است، بنابراین در هنگام خرید مادربرد باید نهایت دقت را به کار ببرید و بهترین مدل با فرم فاکتور مناسب را نوع کسب و کار خود انتخاب کنید.
فروشگاه اینترنتی آترین کالا نیز به عنوان یکی از تامین کننده های قطعات کامپیوتر در سطح کشور می تواند بستر مناسبی برای خرید مادربرد و سایر قطعات کامپیوتر برای شما مخاطبان باشد.