bios چیست و چگونه کار می کند؟ BIOS نرم افزاری است که بر روی ریزپردازنده ای روی مادربرد تعبیه شده است و به راه اندازی اولیه سخت افزار و مدیریت جریان داده کمک می کند. BIOS یا Basic Input/Output System نرم افزاری است که به صورت ثابت روی یک حافظه فقط خواندنی (EPROM) نوشته می شود و در واقع بخشی از مادربرد است و از آنجا که از نوع خواندنی است به آن ROM Bios نیز گفته می شود.
بایوس لپ تاپ و کامپیوتر یک جزء ثابت از مادربر است و در صورت تعویض مادربرد به یک برند جدید، با یک رابط کاربری جدید بایوس روبهرو خواهید شد. به طور کلی بایوس نرم افزاری است که وظیقه اجرای برنامه ها و کنترل سخت افزارهایی مانند پردازنده اصلی، کارت گرافیک و رم را برعهده دارد. در ادامه توضیح می دهیم که بایوس چه کاربردی دارد و همچنین نحوه وارد شدن به bios لپ تاپ و کامپیوتر رومیزی را به شما خواهیم گفت.
BIOS چگونه کار می کند؟
BIOS برنامه ای است که به عنوان سیستم عاملی روی یک تراشه حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی (EPROM) نوشته می شود. این تراشه روی مادربر تعبیه شده است و این یعنی وقتی شما یک لپ تاپ یا یک کامپیوتر رومیزی جدید تهیه می کنید، بایوس به صورت پیش فرض روی آن نصب شده است به همین دلیل در دسته ثابت افزارها (firmware) قرار می گیرد.
وقتی شما برای اولین بار لپ تاپ خود را روشن می کنید، بایوس اولین نرم افزاری است که اجرا می شود که در ابتدا یک بررسی سریع بر روی اجزای ورودی و خروجی را بررسی می کند.
بهترین قیمت کارت گرافیک rtx 4060 در فروشگاه آترین کالا.
وظیفه BIOS چیست؟
بایوس بلافاصله بعد از روشن شدن کامپیوتر، قطعات سخت افزاری را شناسایی، پیکرندی و تست می کند. BIOS بعد از اینکه سخت افزار کامپیوتر را شناسایی و از نظر سلامت تست کرد، ارتباط آنها را با سیستم عامل برقرار می کند که به ترکیبی از این مراحل، فرایند بوت سیستم می گویند. این وظایف در سیستم رومیزی و لپ تاپ استوک و آکبند توسط چهار عملکرد اصلی بایوس انجام می شود که در اینجا آورده شده اند.
- Power-on self-test (POST) : شناسایی و تست سخت افزار کامپیوتر قبل از بارگیری سیستم عامل، در صورت بروز خطای سخت افزاری مانند نصب نبودن کارت گرافیک، از طریق بوق هایی مشخص آن را اطلاع می دهد.
- Bootstrap loader : شناسایی سیستم عامل؛ بعد از اینکه بایوس از صحت عملکرد تمامی اجزای متصل و سخت افزار اطمینان حاصل کرد، سیستم عامل را بارگیری می کند.
- Software/drivers : مشخص کردن نرم افزارها و درایورهایی که بعد از اجرای سیستم عامل با آن ارتباط برقرار می کنند.
- CMOS : به کاربران امکان می دهد که تنظیمات سخت افزار و سیستم را تغییر دهند. CMOS نام حافظه غیر فرار بایوس است که پیکربندی های سخت افزاری را ذخیره می کند تا در صورت خاموش شدن سیستم، پیکرندی های انجام شده باقی بمانند.
سه مورد اول به صورت خودکار با روشن شدن کامپیوتر توسط بایوس انجام می شوند و اما مورد آخر برای پیکربندی تنظیمات سخت افزاری است که توسط کاربر استفاده می شود. برای مثال در هنگام روشن شدن سیستم، بوق خطای نصب کارت گرافیک پخش می شود و شما می توانید با رفتن به تنظیمات بایوس تنظیمات کارت گرافیک را پیکرندی کنید. اگر گیمر حرفه ای هستید و به دنبال یک کارت گرافیک مناسب هستید، با توجه به قیمت کارت گرافیک rtx 3060 ti 12gb این مدل بهترین انتخاب برای شما است.
نحوه ورود به بایوس چگونه است؟
در مورد اینکه bios چیست و چه وظایفی دارد توضیح دادیم و گفتیم که از طریق بایوس می توانیم تنظیمات سخت افزاری کامپیوتر را پیکربندی کنیم. اما پگونه وارد تنظیمات بایوس شویم؟ کاربران می توانند از طریق BIOS Setup Utility به BIOS دسترسی پیدا کرده و آن را پیکربندی کنند که دسترسی به آن بسته به هر لپ تاپی متفاوت است، در برخی سیستم ها باید دکمه Delete را فشار دهید و در برخی سیستم ها نیز F2 دکمه ورود به تنظیمات بایوس است.
برای مشاهده مشخصات و قیمت کارت گرافیک rtx 4070 به آترین کالا مراجعه کنید.
مراحل ورود به تنظیمات بایوس به صورت زیر است
- لپ تاپ خود را ریست کنید.
- بعد از روش شدن لپ تاپ و قبل از بالا آمدن سیستم عامل دکمه ورود به بایوس را فشار و نگه دارید.
- منتظر بمانید تا صفحه تنظیمات بایوس (BIOS Setup Utility) نمایش داده شود.
- حالا شما می توانید تنظیمات سخت افزاری خود را پیکربندی کنید.
نکته: ممکن است لازم باشد چند بار کلید را فشار دهید تا وارد بایوس شوید.
نکاتی که باید قبل از ورود به تنظیمات در نظر بگیریم
کاربرد اصلی BIOS این است که به عنوان یک واسطه بین سیستم عامل و سخت افزار کامپیوتر عمل می کند. BIOS از نظر تئوری همیشه واسطی بین ریزپردازنده و اطلاعات کنترل دستگاه I/O و جریان داده است و همچنین به شما امکان می دهد تنظیمات سخت افزار سیستم خود را نیز پیکربندی کنید. اگرچه، در برخی موارد، BIOS میتواند کاری کند که دادهها مستقیماً از دستگاههایی مانند کارتهای گرافیک به حافظه منتقل شوند که برای مؤثر بودن به جریان داده سریعتر نیاز دارند.
البته در کارت گرافیک های مدرن که حافظه vram بالایی دارند به این مورد نیازی نیست و شما می توانید با تهیه یک کارت گرافیک 8 گیگ عملکردی روان در اجرای بازی ها و برنامه ها داشته باشید. به هر حال شما در برخی مواقع نیاز دارید که به صفحه تنظیمات بایوس بروید و پیکربندی های لازم را انجام دهید، اما قبل از هر چیزی لازم است یک سری نکات را در نظر بگیرید که در ادامه اورده شده است.
- قبل از ورود به بایوس، از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
- تنظیمات بایوس را فقط در صورتی که می دانید چه کاری انجام می دهید تغییر دهید.
- تغییرات نادرست در بایوس می تواند باعث خرابی سیستم شما شود.
- اگر در ورود به بایوس یا پیکربندی تنظیمات آن مشکل دارید، توصیه می شود از یک متخصص کمک بگیرید.